Aansluitingenregister

name: im-aansluitingenregister
version: v0.init
description: |-
  Het aansluitingenregister bevat alle elektriciteits- en gasaansluitingen in Nederland.
title: Aansluitingenregister
id: https://data.nbnl.info/ontology/aansluitingenregister/im-aansluitingenregister
annotations:
  nbility_function: C.6.2.1. Aansluitingen/allocatiepunten beheren
license: https://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0.txt
source: https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0037934&hoofdstuk=2&paragraaf=2.1&z=2025-01-01&g=2025-01-01
comments:
  - Het aansluitingenregister wordt gezamenlijk beheerd door de netbeheerders en bevat zowel fysieke als administratieve gegevens over aansluitingen. Het register is essentieel voor de werking van de energiemarkt omdat het de basis vormt voor processen zoals leverancierswisselingen, verhuizingen en facturatie.
  - De verplichting tot het bijhouden van het aansluitingenregister is vastgelegd in de Informatiecode elektriciteit en gas, vastgesteld door de Autoriteit Consument en Markt (ACM).
imports:
- linkml:types
prefixes:
  linkml: https://w3id.org/linkml/
  cim: https://cim.ucaiug.io/ns#
  dcat: http://www.w3.org/ns/dcat#
  dct: http://purl.org/dc/terms/
  github: https://github.com/
  liander: http://data.liander.nl/markt/def#
  nbnl: https://begrippen.netbeheernederland.nl/energiesysteembeheer/nl/page/
  nl: http://iec.ch/TC57/CIM100-Netherlands#
  owl: http://www.w3.org/2002/07/owl#
  skos: http://www.w3.org/2004/02/skos/core#
  this: https://id.nbnl.info/ontology/aansluitingenregister/
  nbility: https://nbility-model.github.io/NBility-business-capabilities-Archi/
default_range: Tekst
classes:
  Any:
    class_uri: linkml:Any
  # conventie: class-naam begint met hoofdletter
  Aangeslotene:
    # conventie: altijd óf `description` óf `exact_mappings` aanwezig
    # conventie: `exact_mappings` voor verwijzing naar begrippen.netbeheernederland.nl
    exact_mappings:
      - nbnl:aangeslotene
    comments:
      - Aangeslotenen worden niet uniek geïdentificeerd. Daarom gaat het hier om een gegevensgroep bij een aansluiting, niet om een zelfstandige entiteit.
    see_also:
      - https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0037934&hoofdstuk=2&paragraaf=2.9&sub-paragraaf=2.9.2&artikel=2.9.2.1&z=2022-12-20&g=2022-12-20
      - https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0037934&hoofdstuk=3&paragraaf=3.3&sub-paragraaf=3.3.1&artikel=3.3.1.1&z=2023-06-28&g=2023-06-28

    attributes:
      geboortedatum:
        # conventie: description bevalt altijd de definitie zonder toelichting
        description: datum van de bevalling waarbij de aangeslotene is geboren
      naam:
        description: naam van een organisatie of de achternaam (zonder tussenvoegsel) van een natuurlijk persoon
        # conventie: bij een essentiële eigenschap: required op true
        required: true
      tussenvoegsel:
        description: verzameling van een of meer voorzetsels en/of lidwoorden die aan de achternaam van een aangeslotene vooraf gaat en daarmee gezamenlijk de volledige achternaam vormt
      voorletters:
        description: verzameling letters die wordt gevormd door de eerste letter van alle in volgorde voorkomende voornamen van een aangeslotene
      KVK-nummer:
        description: identificatie van de maatschappelijke activiteit van de aangeslotene in het Handelsregister
      # conventie: target-class-naam tussen haken () in relatienaam als nodig om deze uniek te maken
      # conventie: relatie altijd als `attribute` onder eigenaar van relatie
      beschikker over:
        range: Aansluiting
        # conventie: multipliciteiten op relaties altijd expliciet
        required: true
        multivalued: false
        annotations:
          # conventie: omgekeerde multipliciteit als `inverse_cardinality`
          inverse_cardinality: 0..1
    unique_keys:
      # conventie: natuurlijke sleutel / business key heet altijd `identificatie`
      identificatie:
        unique_key_slots:
          - beschikker over
    annotations:
      # conventie: bij elke `class` de naam van een NBility-bedrijfsobject
      nbility_object: Klant
      # conventie: NEN 3610 tijdslijnen als `tijdlijn_geldigheid`, `tijdlijn_registratie` en `tijdlijn_levensduur`
      tijdlijn_geldigheid: true
      tijdlijn_registratie: true
      tijdlijn_effectuering: true
      levensduur: true
      levensduur_begin: moment van geboorte
      levensduur_einde: moment van overlijden
  Aansluiting:
    exact_mappings:
      - nbnl:aansluiting
    narrow_mappings:
      - nbility:aansluiting
    # conventie: opmerkingen als `comments` (niet in `description`)
    comments:
      - Een koppeling met een gesloten distributiesysteem wordt in dit register beschouwd als aansluiting als de beheerder geen gebruik maakt van het elektronische berichtenverkeer ten behoeve van het faciliteren van derdentoegang (https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0037940&hoofdstuk=2&paragraaf=2.1&artikel=2.4&z=2023-04-01&g=2023-04-01[artikel 2.4, vierde lid van de Netcode elektriciteit]).
    # conventie: alleen herbruikbare eigenschappen in `slots`, anders `attributes`
    slots:
      - EAN-code
      - energiedrager
    attributes:
      # conventie: geen PascalCase, snake_case of andere technische notatiewijzen in namen van classes, slots, enums of types
      gecontracteerde transportcapaciteit:
        exact_mappings:
          - nbnl:gecontracteerde-transportcapaciteit
      grootte:
        description: aanduiding van het formaat van de aansluiting op basis van de gewenste aansluitcapaciteiten van de overdrachtspunten
        comments:
          # conventie: validatieregels in `comments`, beginnend met 'Validatie:'
          - "Validatie: als de gewenste aansluitcapaciteit van een van de overdrachtspunten 'groot' is of een geheel getal dan 'groot' anders 'klein'."
        range: Groot of klein
        required: true
        equals_expression: ""
      marktsegment:
        description: aanduiding van de categorie waartoe de aansluiting behoort, te weten kleinverbruikaansluiting of grootverbruikaansluiting
        see_also:
          - https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0037934&hoofdstuk=2&paragraaf=2.1&artikel=2.1.3&z=2022-05-18&g=2022-05-18
          - https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0037938&hoofdstuk=1&artikel=1.1&z=2022-11-25&g=2022-11-25
        comments:
          - Een aansluiting met een kleine capaciteit kan onder voorwaarden worden beschouwd als grootverbruikaansluiting, bijvoorbeeld als het een aansluiting betreft op een gesloten distributiesysteem of een aansluiting zoals bedoeld in https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0009755&hoofdstuk=1&paragraaf=1&artikel=1&z=2022-10-01&g=2022-10-01[artikel 1, lid 2 of 3 van de Elektriciteitswet 1998].
        range: Marktsegment
        required: true
      uitsluitend elektriciteitsproductie-eenheden:
        description: indicatie of achter een aansluiting zich uitsluitend elektriciteitsproductie-eenheden bevinden en geen ander verbruik dan het eigen verbruik van de desbetreffende elektriciteitsproductie-eenheden
        see_also:
          - https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0037951&hoofdstuk=3&paragraaf=3.7&artikel=3.7.13.b&z=2022-05-18&g=2022-05-18
        comments:
          - Ook wel bekend als 'zuivere teruglevering'.
        range: Waar of onwaar
        required: true
      weekmax:
        description: indicatie of de kWmax per week gemeten moet worden
        see_also:
          - https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0037951&hoofdstuk=3&paragraaf=3.7&artikel=3.7.5a&z=2022-05-18&g=2022-05-18
        range: Waar of onwaar
      deel van:
        range: Netgebied
        required: false
        multivalued: false
        annotations:
          inverse_cardinality: "*"
    unique_keys:
      identificatie:
        unique_key_slots:
          - EAN-code
    annotations:
      nbility_object: Aansluiting
      tijdlijn_geldigheid: true
      tijdlijn_registratie: true
  Allocatiepunt:
    description: punt waar invoeding, onttrekking of verbruik van elektriciteit of gas wordt toegerekend aan een marktdeelnemer
    # conventie: source bevat de bron waarop de definitie is gebaseerd
    source: https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0037938&z=2025-04-26&g=2025-04-26
    # In een conceptueel model kan een entiteit niet abstract zijn. Dus:
    # conventie: nooit `abstract` gebruiken
    slots:
      - EAN-code
    unique_keys:
      identificatie:
        unique_key_slots:
          - EAN-code
    annotations:
      nbility_object: Aansluiting
      # conventie: `annotations` op class-niveau worden geacht te overerven naar subclasses
      tijdlijn_geldigheid: true
      tijdlijn_registratie: true
  Allocatiepunt bij aansluiting:
    description: allocatiepunt toegekend aan een aansluiting
    is_a: Allocatiepunt
    attributes:
      bij:
        range: Aansluiting
        required: true
        multivalued: false
        annotations:
          inverse_cardinality: 1..*
  Allocatiepunt bij netgebied:
    description: allocatiepunt toegekend aan een netgebied
    is_a: Allocatiepunt
    attributes:
      bij:
        range: Netgebied
        required: true
        multivalued: false
        annotations:
          inverse_cardinality: 1..*
  Netgebied:
    description: aaneengesloten en samenhangend deel van een energienet van één netbeheerder, waarbinnen de processen allocatie en reconciliatie plaatsvinden
    source: https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0037938&z=2025-04-26&g=2025-04-26
    slots:
      - EAN-code
    unique_keys:
      identificatie:
        unique_key_slots:
          - EAN-code
    annotations:
      nbility_object: Aansluiting
      tijdlijn_geldigheid: true
      tijdlijn_registratie: true
  Overdrachtspunt:
    exact_mappings:
      - nbnl:overdrachtspunt
    slots:
      - EAN-code
    attributes:
      deel van:
        range: Any
        exactly_one_of:
          - range: Aansluiting
          - range: Netkoppeling
        required: true
        multivalued: false
        annotations:
          inverse_cardinality: 1..*
      in:
        range: Aansluitlocatie
        required: true
        multivalued: false
        annotations:
          inverse_cardinality: 1..*
    # vraag: hoe modelleren we een OF-boog?
    # exactly_one_of:
    #   - attributes: deel van (Aansluiting)
    #   - attributes: deel van (Netkoppeling)
    unique_keys:
      identificatie:
        unique_key_slots:
          - EAN-code
    annotations:
      nbility_object: Aansluiting
      tijdlijn_geldigheid: true
      tijdlijn_registratie: true
  Aansluitlocatie:
    description: plek waar zich het overdrachtspunt van een aansluiting of netkoppeling bevindt
    attributes:
      locatienummer:
        description: identificatie van een aansluitlocatie
        required: true
      toegangsinstructie:
        description: beschrijving van wat je moet doen om een locatie binnen te kunnen of mogen gaan
      verdieping toegang:
        description: aanduiding op welke verdieping de toegangsdeur van de aansluitlocatie zich bevindt
        source: https://www.amsterdam.nl/stelselpedia/bag-index/catalogus-bag/objectklasse-vbo/kenmerk-bouwlaag/
        comments:
          - Dit gegeven helpt bij het snel lokaliseren van storingen in hoogbouw.
          - De begande grond geldt als `0`. Als de toegang meer dan 1,5 m onder het maaiveld ligt, wordt als verdieping `-1` aangemerkt.
    unique_keys:
      identificatie:
        unique_key_slots:
          - locatienummer
    annotations:
      nbility_object: Aansluiting
      tijdlijn_geldigheid: true
      tijdlijn_registratie: true
  Locatieaanduiding:
    attributes:
      locatieomschrijving:
      van:
        range: Aansluitlocatie
        required: true
        multivalued: false
        annotations:
          inverse_cardinality: 0..1
      afgeleid van:
        range: Nummeraanduiding
        required: false
        multivalued: false
        annotations:
          inverse_cardinality: "*"
    unique_keys:
      identificatie:
        unique_key_slots:
          - van
    annotations:
      nbility_object: Aansluiting
      tijdlijn_geldigheid: true
      tijdlijn_registratie: true
  Netkoppeling:
    description: recht op het gebruik van één of meer verbindingen tussen twee energienetten of tussen een energienet en een interconnector
    source: https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0037923&hoofdstuk=1&artikel=1.1&z=2021-06-01&g=2021-06-01
    comments:
      - "Een koppeling met een gesloten distributiesysteem wordt in dit register beschouwd als netkoppeling als de beheerder gebruik maakt van het elektronische berichtenverkeer ten behoeve van het faciliteren van derdentoegang (https://wetten.overheid.nl/jci1.3:c:BWBR0037940&hoofdstuk=2&paragraaf=2.1&artikel=2.4&z=2023-04-01&g=2023-04-01[artikel 2.4, vierde lid van de Netcode elektriciteit])."
    slots:
      - EAN-code
    attributes:
      deel van:
        comments:
          - De beheerder van het netgebied waartoe de netkoppeling behoort, is daarmee de beheerder van de netkoppeling.
        required: true
        multivalued: false
        annotations:
          inverse_cardinality: "*"
      koppeling met:
        comments:
          - Deze relatie is optioneel voor het geval het te koppelen netgebied nog niet bekend is of als er geen sprake is van een gekoppeld netgebied, zoals bij een koppeling met een interconnector.
        required: false
        multivalued: false
        annotations:
          inverse_cardinality: "*"
    unique_keys:
      identificatie:
        unique_key_slots:
          - EAN-code
    annotations:
      nbility_object: Aansluiting
      tijdlijn_geldigheid: true
      tijdlijn_registratie: true

  # conventie: onderstaand patroon voor entiteiten in andere registers
  Nummeraanduiding:
    annotations:
      external_registry: "https://data.overheid.nl/dataset/4aca03b9-0bb1-454f-9d5a-53bb910029d0[Basisregistratie Adressen en Gebouwen]"

slots:
  EAN-code:
    description: unieke cijfercombinatie volgens de Europese Artikelnummer-standaard
    range: EAN-18
    required: true
  energiedrager:
    exact_mappings:
      - nbnl:energiedrager
    range: Energiedrager

enums:
  Energiedrager:
    permissible_values:
      elektriciteit:
      gas:
      waterstof:
  Groot of klein:
    permissible_values:
      groot:
      klein:
  Marktsegment:
    permissible_values:
      grootverbruikaansluiting:
        exact_mappings:
          - nbnl:grootverbruikaansluiting
      kleinverbruikaansluiting:
        exact_mappings:
          - nbnl:kleinverbruikaansluiting

types:
  EAN-18:
    typeof: Tekst
    description: Europees artikelnummer van achttien cijfers
    pattern: "^[0-9]{18}$"
    base: str
  # conventie: conceptuele basistypen (in plaats van de technische varianten)
  Datum:
    description: kalenderdatum, zonder tijdsaanduiding
    base: date
  Geheel getal:
    description: getal zonder decimalen
    base: int
  Getal:
    description: voorstelling van een hoeveelheid
    base: float
  Tekst:
    description: aanduiding bedoeld voor mensen, zonder vaste structuur of betekenis
    base: str
  Tijdsduur:
    description: lengte van een tijdsinterval, bijvoorbeeld een uur of een dag
    base: duration
  Tijdstip:
    description: exacte aanduiding van datum en tijd, inclusief eventueel tijdzone-informatie
    base: datetime
  Waar of onwaar:
    description: binaire aanduiding die aangeeft of een propositie of kenmerk van toepassing is (waar) of niet van toepassing is (onwaar)
    base: bool
  URI:
    description: uniforme aanduiding van een externe of interne bron
    base: uri